Świat z twistem

Kategoria: historia

  • Medalion z orłem i kapusta z boczkiem

    Rozglądam się po Wrocławiu, zadzieram głowę i popadam w zdziwienie. Oto medalion z orłem na gmachu dyrekcji kolei państwowych ma inskrypcją „Nec soli cedit”, czyli „on nie ustępuje nawet słońcu”. To motto Fryderyka Wilhelma I, twórcy potęgi Prus – umieszczane na flagach, werblach, armatach i reprezentacyjnych budynkach. Dziw bierze, że medalion przetrwał we Wrocławiu wojnę…

  • Karl Haushofer: geopolityka i samobójstwo

    Mastermind nazistowskiego planu ekspansji, demon geopolityki, sufler Adolfa Hitlera. Choć słowa te brzmią przesadnie, Karl Haushofer dał ku nim powody. Zaskakujące: to człowiekiem wielu talentów, właściwości i kontrowersyjnych dokonań, lecz ciągle mało znany. Nie tylko w Polsce. Karl Haushofer uchodził za erudytę – gruntownie wykształcony w kilku dziedzinach, znał łacinę, grekę, władał włoskim i japońskim.…

  • Peaky Blinders i dziennikarze

    Znacie Mad Men? To serial z gatunki tych, w których, jeśli zawodzi fabuła, pozostaje tło, pełne obyczajowych detali i historycznych odniesień. W ten sposób wracam do ulubionych Peaky Blinders albo Wikingów, uelastyczniając przy okazji uwagę. Po tym wstępie o binge watchingu przejdę do konkretu: czekam na serial o muckrakerach. Aby wyjaśnić kto zacz, należy cofnąć…

  • Adidas kontra Puma. Aż do śmierci

    Na każdym portalu dla biegaczy dowiecie się, że Pumę i Adidasa założyli konkurujący ze sobą bracia. Rywalizowali zażarcie i bezpardonowo, podkupując gwiazdy sportu. Mniej mówi się o wojennych kulisach rodzinnego sporu, ani też o tym, że w fabryce Dasslerów produkowano broń przeciwpancerną, nazywaną przez niemieckich żołnierzy „kuchenną rurą”. To kolejna historia z potencjałem na mega…

  • Gaslighting plus maskirowka czyli social media i sztuka wprowadzania w błąd

    Bez znajomości dwóch dziwnych słów – wymienionych w tytule – nie wyobrażam sobie poruszania po mediach społecznościowych. Dementuję, nie padłem ofiarą spiskowej manii. Po prostu, znając te słowa inaczej zaczynamy na media społecznościowe patrzeć, dostrzegając jak doskonałym narzędziem manipulacji są i jak ułatwiają bezkarne szerzenie dowolnej blagi mącącej ludziom w głowach. „Gaslight” to tytuł psychologicznego…

  • John Lurie: malarstwo uratowało mi życie

    Lou Reed nie żyje. David Byrne ma się dobrze. Patti Smith pisze, Iggy Pop nagrywa. A co z Johnem Lourie? Powraca po latach jako narrator telewizyjnego cyklu „Maluj z Johnem”. Ten John Lurie? Ikona nowojorskiej no wave, lider legendarnych Lounge Lizards, przyjaciel Jimiego Jarmuscha? Owszem, ten. Maluje obrazy. Mówi, że uratowały mu życie. Muzyk, aktor,…

  • Media czwartą władzą? Wolne żarty

    Po wydarzeniach na Kapitolu i paroletnim prologu – upływającym pod hasłem „dezinformacja i fake newsy” – można śmiało potwierdzić przetasowania w peletonie. Czwarte miejsce przypada platformom społecznościowym. Tu ogniskuje się uwaga wszystkich, choć zdefragmentaryzowana i rozproszona, to jednak powodująca stany i napięcia niepokojące decydentów i zmuszające ich do reakcji. W mediach społecznościowych można mobilizować ludzi…

  • Lubisz się szwendać? Uważaj, to kiedyś leczono

    Chyba cierpię na drapetomanię. Zaniedbuję obowiązki, dąsam się i droczę, a na koniec gdy czuję wewnętrzną potrzebę, oddalam. Wyruszam przed siebie, na długi spacer. Drapetomania była utrapieniem XIX-wiecznych amerykańskich plantatorów i właścicieli niewolników. Chorobę odkrył i opisał lekarz Samuel Cartwright, prowadząc badania na zlecenie Towarzystwa Medycznego Luizjany. Szacowne grono chciało się dowiedzieć czegoś więcej o…

  • Harlem Hellfighters kochający ragtime

    To koloryzowane zdjęcie przedstawia żołnierzy Harlem Hellfighters. Walczyli podczas I wojny światowej i w pełni zasłużyli na piekielny przydomek – wielokrotnie dali łupnia Niemcom. Podobno ich przeciwnicy, będąc pod wrażeniem odwagi Afroamerykanów, wymyślili to określenie. Natomiast Francuzi posługiwali się zwrotem „Black Rattlers”. Czarne grzechotniki. Też brzmi groźnie. Piechurzy 369 pułku pojawili się we Francji w…

  • Kto pierwszy do szczepienia, ten lepszy

    Były premier Leszek Miller, Krystyna Janda, pewnie wiele ważnych person – także szczebla powiatowego – zaszczepi się przeciw covid-19 wcześniej niż wielu medyków. Nie żeby medycy się ociągali. Oni na szczepionkę czekają. W takich sytuacjach można obserwować, co znaczy i jak się przejawia solidarność społeczna. Czym jest w praktyce. Teoretycznie solidarność wiąże się z gotowością…